Diyabetli Bireyler İçin
Sağlıklı Yaşamanın Dört Altın Kuralı
Sağlıklı beslenme, yeterli ve düzenli fiziksel aktivite, tıbbi bakım ve kendi kendine kontrol, dengeli ve düzenli sosyal yaşam diyabetli bireyler için sağlıklı yaşamanın dört altın kuralıdır.
SAĞLIKLI BESLEN,
HAREKET ET
DİYABETTEN KORUN
Tip 2 Diyabetten Korunma Yolları
DİYABET
2022 Dünya Diyabet Günü için iki ayrı tema belirlenmiş durumdadır. Dünya Sağlık Örgütü temayı “Diyabet Tedavisi ve Bakımına Erişim” olarak ilan etmişken, bu alanın en önemli paydaşlarından olan Uluslararası Diyabet Federasyonu “Yarınları Korumak İçin Eğitim” temasını duyurmuştur. Her ne kadar iki farklı tema olsa da, her iki tema da diyabet konusunda çok önemli iki ayrı konuya odaklanmaktadır.
“Diyabet Tedavisi ve Bakımına Erişim”
“Yarınları Korumak İçin Eğitim”
Diyabetli bireyler, hastalıklarını yönetmek, hastalıkla yaşamak ve muhtemel komplikasyonlardan kaçınmak için sürekli tedavi, bakım ve desteğe ihtiyaç duyarlar.
Oysa dünyada milyonlarca diyabet hastasının yeterli tedavi ve bakıma erişemediği bilinmektedir.
537 Milyon Yetişkin Diyabetli
Uluslararası Diyabet Federasyonu (IDF: International Diabetes Federation) tarafından düzenli olarak yayımlanan Diyabet Atlasının 10. Baskısında, 2021 yılı itibariyle dünyada 537 milyon yetişkinin diyabetle yaşadığı (yaklaşık yetişkinlerin 1/10’u) bildirilmektedir.
• 2021’de 537 milyon yetişkin diyabetli (tespit)
• 2030'da 643 milyon yetişkin diyabetli (olası)
• 2045'te 783 milyon yetişkin diyabetli (olası)
Maalesef neredeyse diyabetli bireylerin yarıya yakını (% 44) henüz hastalığının farkında değildir. Bu durumda olan yaklaşık 240 milyon bireyin çoğunluğu tip 2 diyabetlidir.
Diyabet hastalarının 3/4'ünden fazlası düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır.
Bunlara ek olarak 19 yaş altında 1,2 milyondan fazla çocuk ve ergen de tip 1 diyabet hastasıdır.
6,7 Milyon Ölüme Neden Diyabet
2021 yılında en az 966 milyar dolar diyabetli bireylerin sağlık harcamaları için kullanılmıştır ki bu rakam sağlık hizmetlerine harcanan küresel toplamın % 9'una karşılık gelmektedir.
Yine 2021 yılındaki 6,7 milyon ölüme diyabetin neden olduğu hesaplanmaktadır.
Diyabet Eğitimi Önemli
Bu olağanüstü rakamlar ve diyabetin doğru yönetilememesi durumunda ortaya çıkabilecek ağır komplikasyonlar, diyabet hastalarına etkin bir tedavi ve bakım sağlanmasının ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.
Öte yandan pek çok diyabet hastasının hastalıklarının farkında olmamaları sebebiyle tedavi sürecinin gecikmesi ve risk faktörlerinden korunmayı bilmeyen bireyler yüzünden diyabetin artmasının beklenmesi de bu süreçte eğitimin ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır.
Türkiye Diyabet Programı
Bakanlığımız tarafından toplumda diyabet farkındalığını arttırarak, gelecek nesilleri diyabetten korumayı ve tanı alan hastalara sunulan diyabet bakım kalitesinin yükseltilmesini, komplikasyonların ve diyabete bağlı ölümlerin azaltılmasını amaçlayan “Türkiye Diyabet Programı” uygulanmaktadır.
Türkiye Diyabet Programı’nda diyabet hastalığı ile ilgili genel bilgiler özetlenmiş, diyabetin Dünya’da ve Türkiye’de mevcut durumu ortaya konmuş ve diyabetle etkin mücadele edilebilmesi için ulaşılması gereken 5 amaç belirlenmiştir.
Bu amaçlar;
» Etkin diyabet yönetimi için politika geliştirmek ve uygulamak,
» Diyabetin önlenmesini ve erken tanı konmasını sağlamak,
» Diyabet ve komplikasyonlarının etkin tedavisini sağlamak,
» Çocukluk çağında diyabet bakım ve tedavisini geliştirmek,
» Tip 2 diyabet ve obeziteyi önlemek, diyabet ve diyabet programını etkin izlemek ve değerlendirmektir.
Ülkemizde diyabet bakımına erişimin ve kalitesinin artırılması için birinci basamakta aile hekimlerinin sürece katılımları sağlanmıştır.
Hastalık Yönetim Platformu aracılığıyla aile hekimlerine hedef nüfuslarında yapılacak diyabet tarama ve izlemleri ile etkin diyabet bakımına erişim artırılması hedeflenmektedir.
Platform bir klinik kılavuz işlevi de görmekte ve bunun yanı sıra Uzaktan Sağlık Eğitimi Sistemi içerisinde “Aile Hekimlerine Yönelik Diyabet Yönetimi Eğitimi” bulunmaktadır.
Türkiye Diyabet Programının 2023-2027 yıllarını kapsayacak şekilde güncellenmesi çalışmaları tamamlanmış durumdadır.
Diyabetten Korunmak
Sağlıklı ve aktif bir hayat tarzının benimsenmesi diyabetten korunmak için en önemli unsur durumundadır.
Bunu kolaylaştırmak amacıyla hazırlamış olduğumuz “Yetişkinlerde ve Çocukluk Çağı Obezitesinin Önlenmesi ve Fiziksel Aktivite Eylem Planımız 2019-2023” tüm paydaşlarla birlikte uygulanmaya devam edilmektedir.
Okulda Diyabet Programı Eğitim Platformu
Gerek tedavi gerek bakım ihtiyaçları açısından özel bir grubu oluşturan, ancak etkin bir hastalık yönetimi ile normal bir hayat sürdürebilen çocuk diyabetlilerin günlerinin önemli bir kısmını geçirdikleri okullarında, öğretmenlerinin de desteği ile hastalıklarını etkin bir şekilde yönetmeleri amacıyla Okulda Diyabet Programı Eğitim Platformu hayata geçirildi.
Çocuk Endokrinolojisi ve Diyabet Derneğinin bilimsel desteği ve Milli Eğitim Bakanlığımız ile 2010 yılından bu yana işbirliği içinde yürütülen programın amacı diyabetli çocukların okuldaki bakımlarını güçlendirmek ve öğretmen ve öğrencilere çocuklarda diyabet bulgularını öğreterek erken tanı konmasına yardımcı olmaktır.
Öğretmenler ile Diyabet
Öğretmenlerin kan şekeri düşüklüğünde ve diğer acil durumlarda ne yapmaları gerektiği konusunda eğitim aldıkları, diyabetli çocukların gerektiğinde ara öğünlerini almaları, insülinlerini yapmaları için kolaylık sağlandığı, arkadaşları ile uyumlu ve ayrımcılığa uğramadan bir okul yaşamı sürmeleri için destekleyici bir ortam oluşturmayı hedefleyen program kapsamında 12 yılda birçok aktivite yapılmış ve diyabetli çocukların okulda bakımı konusunda ülke düzeyinde iyileşmeler sağlanmıştır.
Program kapsamında amacı, diyabetli çocukların okulda, evlerindeki gibi güvenli bir şekilde zaman geçirmelerini sağlamak, onları desteklemek ve bunun için başta öğretmenler olmak üzere okul çalışanlarını eğitmek olan bir eğitim platformu da oluşturulmuştur.
Platformda 9 adet yeni video, şimdiye kadarki belgeler, videolar, çalışmalar ve çocuk ve öğretmenler için gerekli bilgiler yer almaktadır.
Kaynak: Sağlık Bakanlığı
DÜNYA DİYABET GÜNÜ (WHO)
Dünya Diyabet Günü, diyabetin küresel bir halk sağlığı sorunu olduğu ve durumun daha iyi önlenmesi, teşhisi ve yönetimi için toplu ve bireysel olarak yapılması gerekenler konusunda farkındalığı artırma fırsatı sunar.
Bu yılki 'diyabet eğitimine erişim' teması, daha geniş ve çok yıllı 'bakım hizmetlerine erişim' temasının temelini oluşturmaktadır.
“Diyabet Eğitimine Erişim”
“Bakım Hizmetlerine Erişim”
14 Kasım'a kadar olan süreçte DSÖ, diyabet ilaçları ve bakımına erişimin artırılması için yalnızca zorlukları değil, daha da önemlisi çözümleri vurgulayacaktır.
DSÖ'nün Dünya Diyabet Günü etkinlikleri, diyabetle yaşayan insanların önceliklerinin savunuculuğunda savunuculuk yapmaktan, diyabet riskini azaltmak ve tedavi ve bakıma erişim sağlamak için küresel çapta çabaları yönlendiren Küresel Diyabet Sözleşmesi'ne kadar uzanan konuları kapsayacaktır.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü (WHO)
Kaynaklar: Sağlık Bakanlığı, Dünya Sağlık Örgütü (WHO)